«Το παιδί μας είναι κακόφαγο», «Αφιερώνουμε πολλές ώρες στο τραπέζι», «Δεν τρώει όλα τα φαγητά», «Στον παιδικό σταθμό τρώει όχι όμως και στο σπίτι», «όταν έρχεται η ώρα του φαγητού με πιάνει απελπισία». Η διατροφή των παιδιών αποτελεί ένα θέμα που συχνά οι γονείς αναφέρουν στις συνεδρίες, είναι οι «τσακωμοί για το φαγητό», όπου το σπίτι μετατρέπεται σε πεδίο μάχης και οι γονείς έρχονται στον ειδικό ζητώντας συμβουλές για το πώς να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.
Στις περιπτώσεις αυτές, το φαγητό από μια φυσιολογική και απόλυτα εναρμονισμένη με τη ζωή της οικογένειας λειτουργίας γίνεται πρόβλημα που απασχολεί και δυσκολεύει τις σχέσεις.
Ας μην ξεχνάμε πως η διαδικασία της διατροφής συνδέεται με διαφορετικές ψυχολογικές διεργασίες, ανάλογα με το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού Από την πρώτη στιγμή που ένα παιδί έρχεται στον κόσμο, χωρίς να ξέρει να μιλάει ή να σκέφτεται, δέχεται την προσφορά της τροφής (δηλ. του γάλατος) ως προσφορά αγάπης από την μητέρα του ή την τροφό. Κατά την βρεφική ηλικία, η διαδικασία της διατροφής είναι η κατεξοχήν λειτουργία μέσω της οποίας εγκαθίσταται η σχέση μητέρας – βρέφους Το τάισμα είναι η στιγμή που το παιδί βιώνει και απολαμβάνει το ολοκληρωτικό δέσιμο με τη μητέρα του. Όταν όλα πηγαίνουν καλά, το παιδί θα μάθει να διαχωρίζει τις δύο λειτουργίες: θα τρώει όταν πεινάει και θα επικοινωνεί με τη μητέρα του ώστε να αντλεί συναισθηματική υποστήριξη
Κατά την νηπιακή και παιδική ηλικία, η διατροφή αποτελεί ένα σημείο επικοινωνίας του παιδιού με τους γονείς και συνδέεται με τα όρια και τον αρνητισμό του παιδιού.
Στην προ-εφηβική και εφηβική ηλικία, η διαδικασία της διατροφής σχετίζεται με την αυτονόμηση και την διαμόρφωση της ταυτότητας των εφήβων.
Οι διαταραχές που σχετίζονται με την διατροφή μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά συνήθως εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα κατά την προσχολική και εφηβική ηλικία.
Τα αίτια που δημιουργούν τις διαταραχές είναι πολλά και τα είδη διατροφικών διαταραχών που πάσχουν τα παιδιά είναι διαφορετικά από αυτά που υποφέρουν οι έφηβοι και οι ενήλικες. Ποιες είναι οι συχνότερες Διατροφικές διαταραχές στα παιδιά;
Κατηγορίες Διατροφικών Διαταραχών στα παιδιά
Επιλεκτικότητα στη τροφή
Τα παιδιά τρώνε δύο με τρία φαγητά μόνο, για τουλάχιστον δύο χρόνια, δεν θέλουν να δοκιμάσουν καινούργια φαγητά. Η ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη και ησυμπεριφορά τους συνήθως είναι φυσιολογική. Πολλά μπορούν να αντιμετωπίσουν προβλήματα υγείας, εάν η διατροφή τους περιορίζεται κυρίως σε σνακ πλούσια σε ζάχαρη ενώ το βάρος τους μπορεί να είναι χαμηλό, φυσιολογικό ή υψηλό.
Παιδιά «χωρίς όρεξη».
Τα παιδιά «χωρίς όρεξη» τρώνε μικρές ποσότητες φαγητού απʼότι ενδείκνυται για την ηλικία τους. Η ποικιλία της διατροφής τους είναι φυσιολογική και ενώ φαίνονται υγιή, είναι όμως αδύνατα και το ύψος τους είναι χαμηλό . Πολύ συχνά υπάρχει κάποιο μέλος της οικογένειας της με αντίστοιχο ιστορικό.
Φοβία για το φαγητό
Τα παιδιά συνήθως είναι πολύ διστακτικά στο να φάνε και να πιούν, το οποίο προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην υγεία τους. Μπορεί να αποφεύγουν φαγητά που έχουν συγκεκριμένες υφές κυρίως γιατί φοβούνται να καταπιούν. Συχνά στο ιστορικό τους υπάρχει κάποια τραυματική εμπειρία και νιώθουν αγχωμένα και φοβισμένα να φάνε καινούργια φαγητά ή φαγητά που δε τους αρέσουν.
Άρνηση τροφής
Παρουσιάζεται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας, όπου η άρνηση φαγητού τα βοηθούν να καταφέρνουν να περνάει το δικό τους, μπορεί να συνεχιστεί και σε μεγαλύτερη ηλικία, όπου το κύριο χαρακτηριστικό είναι μια ασταθή άρνηση φαγητού. Μπορεί να αρνηθούν να φάνε μόνο όταν είναι με συγκεκριμένα άτομα ή σε συγκεκριμένες καταστάσεις, παραδείγματος χάριν αρνούνται να φάνε στο σχολείο, αλλά τρώνε κανονικά στο σπίτι και συνήθως τρώνε τα αγαπημένα τους φαγητά χωρίς κανένα πρόβλημα. Η άρνηση τροφής μπορεί να συνδέεται με παιδική κατάθλιψη ή άγχος.
Ανάρμοστη υφή φαγητού για την ηλικία του παιδιού
Η κυριότερη ένδειξη αυτής της διαταραχής είναι η άρνηση του παιδιού να φάει στερεά φαγητά που απαιτούν μάσημα και δάγκωμα. Συνήθως φτύνουν το φαγητό, αρνούνται να φάνε οτιδήποτε περιέχει συμπαγή κομματάκια φαγητού, αποφεύγουν να τρώνε ορεκτικά. Η πλειοψηφία των παιδιών έχει συνήθως κανονικό βάρος
Αποφυγή φαγητού -συναισθηματικη διαταραχή
Παρουσιάζεται σε παιδιά ηλικίας 5-16 χρονών. Τα παιδιά συνήθως αντιμετωπίζουν κάποιο συναισθηματικό πρόβλημα, όπως λύπη για κάποιο οικογενειακό θέμα και αυτό επηρεάζει την όρεξη τους να φάνε, δεν ανησυχούν για το βάρος τους.
Διάχυτη άρνηση τροφής
Τα παιδιά αυτά αρνούνται να μιλήσουν, να φάνε, να περπατήσουν και γενικά να προσέξουν τον εαυτό τους. Είναι πολύ αποφασιστικά, φοβισμένα και θυμωμένα. Ιατρικές εξετάσεις δεν φανερώνουν προβλήματα υγείας.
Νευρογενή ανορεξία
Τα παιδιά με νευρογενή ανορεξία, έχουν μια διαστρεβλωμένη εικόνα για το σώμα τους και δεν τρώνε αρκετή ποσότητα φαγητού για την ηλικία τους, ασχολούνται συνεχώς με το σώμα τους, έχουν μια έντονη ανάγκη να χάσουν βάρος και έτσι αποφεύγουν να τρώνε ή αποφεύγουν φαγητά πλούσιας θερμιδικής αξίας και τρώνε μικρές ποσότητες. Αν φάνε υπό το αίσθημα πείνας θα προσπαθήσουν με εμετούς, καθαρτικά και υπεργυμναστική να απαλλαγούν από αυτό.
Νευρογενή βουλιμία
Τα παιδιά τρώνε μεγάλες ποσότητες φαγητού σε μικρό χρονικό διάστημα του ίδιου φαγητού ή ένα ασυνήθιστο συνδυασμό φαγητών.Μετά την υπερβολική κατανάλωση φαγητού, νιώθουν ένοχα και προσπαθούν να απαλλαγούν από το φαγητό που μόλις έφαγαν χρησιμοποιώντας καθαρτικά. Τους απασχολεί η εικόνα του σώματός τους και το βάρος τους και είναι πολύ κριτικά με τον εαυτό τους. Το βάρος μπορεί να είναι χαμηλό, φυσιολογικό ή υψηλό και αυτό δυσκολεύει στο να το αντιληφθούν οι γονείς.
Ποια είναι τα λάθη των γονέων στην διατροφική συμπεριφορά των παιδιών;
Παραδίδουν εύκολα τα «όπλα»!
Πολλοί γονείς συχνά ισχυρίζονται ότι υπάρχουν τρόφιμα που δεν πρόκειται το παιδί τους να τα καταναλώσει ποτέ. Οι μελέτες όμως που έχουν διεξαχθεί μέχρι σήμερα δείχνουν μεγάλες διακυμάνσεις στην πρόσληψη θρεπτικών συστατικών κατά την ανάπτυξη του παιδιού. Όσον αφορά στην εισαγωγή νέων τροφίμων, μελέτες δείχνουν ότι χρειάζονται 10-15 δοκιμές σε ένα νέο φαγητό, προτού το αποδεχτούν τα παιδιά. Ακόμα και όταν έχουμε στα χέρια μας ένα παιδί που είναι δύσκολο στο φαγητό, ακόμα και τότε, είναι σημαντικό να του έχουμε οριοθετήσει μια ρουτίνα γευμάτων.
Τι πρέπει να κάνετε σε αυτήν την περίπτωση; Να είστε υπομονετικοί. Μην χρησιμοποιείτε φράσεις του τύπου: «Σταμάτα να κλαίς και θα σου δώσω μπισκοτάκια«, διότι το παιδί μαθαίνει ότι για να νιώσει καλύτερα πρέπει να φάει. Ακόμα και οι πιο αποφασισμένοι γονείς μπορεί να έρθουν αντιμέτωποι με το ακλόνητο πείσμα του παιδιού να μείνει νηστικό, παρά να δοκιμάσει μια νέα γεύση ή να αδειάσει το πιάτο του. Αφήστε το παιδί να φάει με τα χέρια. Τα παιδιά δοκιμάζουν με όλες τους τις αισθήσεις, άρα είναι απόλυτα φυσιολογικό ένα παιδί να θέλει να αγγίξει, να μυρίσει και να γευτεί την τροφή.
Κάνουν τα πιάτα να μοιάζουν βαρετά!
Τα παιδιά μπαίνουν στην διαδικασία της διατροφής με όλες τις αισθήσεις. Αν οι γονείς γίνουν δημιουργικοί στην κουζίνα και κάνουν τα γεύματα διασκεδαστικά χρησιμοποιώντας πιάτα και ποτήρια με έντονα χρώματα και όμορφα σχέδια, τα παιδιά κινητοποιούνται να δοκιμάσουν αυτό που θα τραβήξει την προσοχή τους. Αν δεν τρώει φρούτα και λαχανικά κόψτε τα σε διάφορα σχήματα και δημιουργείστε αστεία σχήματα. Με αυτό τον τρόπο, ενισχύονται οι πιθανότητες το παιδί να δοκιμάσει ένα καινούργιο φαγητό.
Δεν δίνουν το καλό «παράδειγμα!».
Ο ρόλος των γονέων στις διατροφικές συνήθειες των παιδιών είναι καθοριστικός, ειδικά στις μικρές ηλικίες όπου αποτελούν το σημαντικότερο πρότυπο προς μίμηση. Αν ο γονιός δεν τρώει φρούτα και λαχανικά, είναι απίθανο να αρέσουν και στο παιδί. Εκφράσεις όπως «Εμείς δεν τρώμε καθόλου λαχανικά. Το παιδί όμως πρέπει να φάει» δεν θα πρέπει να λέγονται μπροστά στα παιδιά. Οι γονείς λειτουργούν ως πρότυπα και τα παιδιά υιοθετούν μέσω της μίμησης, όχι μόνο τις συνήθειες των γονέων τους σχετικά με τα καταναλισκόμενα τρόφιμα, αλλά και τη γενικότερη διαιτητική τους στάση και συμπεριφορά απέναντι στο φαγητό. Αυτό περιλαμβάνει την ποικιλία και την ποσότητα του φαγητού, το ωράριο των γευμάτων, και πολύ περισσότερο την ατμόσφαιρα που υπάρχει γύρω από το τραπέζι και το γεύμα.
Δεν τονώνουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού!
“Είδες δεν ήταν και τόσο χάλια οι Φακές!” Αυτού του είδους οι εκφράσεις υπονοούν ότι το παιδί έκανε λάθος να απορρίψει αρχικά το τρόφιμο και μπορεί να δημιουργήσουν στο παιδί την εντύπωση ότι δεν μπορεί τελικά να διακρίνει τι του αρέσει και τι όχι, με αποτέλεσμα να αναπτύξει χαμηλή αυτοπεποίθηση. Αντίθετα με εκφράσεις όπως «Σου άρεσε το φαγητό;» ή » Ποιο είναι το αγαπημένο σου φαγητό;» ή συζήτηση επικεντρώνεται στην γεύση του φαγητού και όχι στο ποιος είχε δίκιο.
Διώχνουν τα παιδιά από την κουζίνα!
Μελέτες δείχνουν ότι η συμμετοχή του παιδιού στην παρασκευή των γευμάτων είναι το πρώτο βήμα στο να τα κάνουν να δοκιμάσουν νέα τρόφιμα. Οι γονείς μπορούν να ενισχύουν τα παιδιά τους να παρακολουθούν ή να συμμετέχουν στην παρασκευή ενός φαγητού που θεωρούν ότι θα βοηθήσει το παιδί να έχει υγιεινή διατροφή καθώς έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που συμμετέχουν μπορεί να γίνουν πιο ενθουσιώδη με το φαγητό τους και έχουν την διάθεση να δοκιμάσουν –τουλάχιστον μία φορά- το γεύμα που μαγείρεψαν σε σχέση με τα παιδιά που κρατούνται μακριά από αυτήν την διαδικασία.
Ταΐζουν τα παιδιά μπροστά στην τηλεόραση!
Η τηλεόραση πρέπει να είναι κλειστή κατά τη διάρκεια των γευμάτων. Τα παιδιά πρέπει να κάθονται στο τραπέζι μέχρι να τους πείτε εσείς ότι μπορούν να φύγουν και όχι να τρέχουν και να τρώνε το φαγητό σε όλα τα δωμάτια του σπιτιού. Τα παιδιά μαθαίνουν να τρώνε μπροστά στην τηλεόραση, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επηρεάζονται αρνητικά οι διατροφικές τους συνήθειες. Η τηλεόραση επηρεάζει τόσο το είδος της τροφής που θέλει να καταναλώνει ένα παιδί όσο και την ποσότητα του φαγητού που καταναλώνουν.
Ο ρόλος των γονέων και η σχέση τους με τα παιδιά είναι 2 παράγοντες καθοριστικοί για τη διατροφική εκπαίδευση των παιδιών. Τα συχνότερα λάθη των γονέων στην διατροφή των παιδιών:
Εξίσου σημαντικό είναι όλη η οικογένεια να μοιράζεται το ίδιο φαγητό την ίδια ώρα και να μην προσφέρουμε πολλές εναλλακτικές όταν το παιδί αρνείται να καταναλώσει το φαγητό της ημέρας. Τέλος, στην περίπτωση που έχετε ένα παιδί με περιττά κιλά αξίζει να σημειώσουμε ότι το παιδί δεν είναι ένας μικρός ενήλικας. Αυτό σημαίνει ότι τεχνικές όπως ‘κόβουμε το βραδινό’, μονοφαγικές διατροφές και εξαιρετικά μικρές μερίδες ώστε να χάσει βάρος είναι απόλυτα λανθασμένες. Μια τέτοια αντιμετώπιση το μόνο σίγουρο είναι το ότι θα επηρεάσει το ρυθμό ανάπτυξής του και πιθανόν να οδηγήσει σε έλλειψη βασικών θρεπτικών συστατικών.
Τρώτε όλοι μαζί σαν οικογένεια και όσο γίνεται συχνότερα, κάνοντας την ώρα του φαγητού με συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων, μία ευχάριστη καθημερινή εμπειρία.
Οι γονείς θα πρέπει λοιπόν να συνειδητοποιήσουν ότι ναι μεν η διατροφή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των παιδιών, αλλά δική τους ευθύνη είναι να προσφέρουν μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και ευθύνη του παιδιού είναι να αποφασίσει εκείνο το πόσο πρέπει να φάει. Γι αυτό οι γονείς είναι καλό να θυμούνται πως η σχέση με το φαγητό είναι μια σχέση, η οποία απαιτεί χρόνο και πρέπει να είναι και μια ευχάριστη διαδικασία τόσο για τους ίδιους όσο και για τα παιδιά!
Πηγή: www.sinaisthisi.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου