Μορφές κακοποίησης των παιδιών και εφήβων και οι συνέπειες στην ανάπτυξη τους
Άρθρο: Μυλωνάκη Λυδία
Ψυχολόγος, MSc Forensic Mental Health
Ψυχολόγος, MSc Forensic Mental Health
Οι έρευνες που μελετούν τη κακομεταχείριση στην παιδική και εφηβική ηλικία αναδεικνύουν τέσσερα βασικά είδη, τη συναισθηματική, σωματική, σεξουαλική κακοποίηση και την παραμέληση. Η παιδική κακομεταχείριση είναι ένα πολύ κρίσιμο σύγχρονο ζήτημα καθώς
δεν επηρεάζει το παιδί μόνο κατά τη περίοδο της κακομεταχείρισης αλλά σημαδεύει ουσιαστικά και την μετέπειτα ζωή του. Στατιστικά στοιχεία αναδεικνύουν πως ένα 75% των κακοποιημένων παιδιών υποφέρουν από παραμέληση που καθιστά αυτή τη μορφή κακομεταχείρισης την πλέον διαδεδομένη στο σύγχρονο κόσμο.
δεν επηρεάζει το παιδί μόνο κατά τη περίοδο της κακομεταχείρισης αλλά σημαδεύει ουσιαστικά και την μετέπειτα ζωή του. Στατιστικά στοιχεία αναδεικνύουν πως ένα 75% των κακοποιημένων παιδιών υποφέρουν από παραμέληση που καθιστά αυτή τη μορφή κακομεταχείρισης την πλέον διαδεδομένη στο σύγχρονο κόσμο.
Η παιδική και εφηβική κακομεταχείριση προκαλεί χρόνιες αρνητικές επιδράσεις στην ανάπτυξη των νέων ανθρώπων καθώς και στη σωματική τους υγεία ως ενήλικες. Αυτός είναι και ο λόγος που η κακομεταχείριση των νέων θεωρείται μείζον πρόβλημα καθώς και βασικό σημείο της ψυχολογικής έρευνας. Σύμφωνα με σύγχρονες έρευνες οι οποίες διεξάχθηκαν με δείγμα κακοποιημένα παιδιά, ο συγκεκριμένος πληθυσμός αναπτύσσει μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης κατάθλιψης, αυτοκτονικών τάσεων, διαταραχή μετά-τραυματικού στρες καθώς και εξάρτηση από αλκοόλ και ουσίες.
Επιπλέον, έρευνες έχουν αναφέρει ότι τα άτομα που έχουν υποστεί οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης, εμφανίζουν διαφορές στα βιολογικά κέντρα του εγκεφάλου που σχετίζονται με το στρες σε σχέση με άτομα τα οποία δεν έχουν κακοποιηθεί.
Επιπλέον, έρευνες έχουν αναφέρει ότι τα άτομα που έχουν υποστεί οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης, εμφανίζουν διαφορές στα βιολογικά κέντρα του εγκεφάλου που σχετίζονται με το στρες σε σχέση με άτομα τα οποία δεν έχουν κακοποιηθεί.
Όσον αφορά το θέμα της συναισθηματικής κακοποίησης, είναι το είδος κακομεταχείρισης το οποίο συνήθως συναντάται συνδυαστικά με άλλες μορφές.
Η συναισθηματική κακοποίηση είναι ως επί το πλείστον πολύ δύσκολο να αναγνωριστεί καθώς δεν συμπεριλαμβάνει σωματικά σημάδια. Παρόλα αυτά είναι δυνατό να επηρεάσει το άτομο βαθιά και πολύ αρνητικά καθώς πολλές φορές περιλαμβάνει καταστάσεις εκφοβισμού και τρομοκράτησης του παιδιού. Άλλωστε είναι γεγονός πως τα παιδιά τα οποία έχουν υποστεί συναισθηματική κακοποίηση από τους γονείς ή τους κηδεμόνες τους υποφέρουν από μειωμένη αυτοεκτίμηση.
Ακόμη, ένα συναισθηματικά υβριστικό περιβάλλον υπολείπεται αγάπης, στοργής και σεβασμού τα οποία συνθέτουν το καταλληλότερο περιβάλλον για το μεγάλωμα ενός υγιούς παιδιού που θα αποτελέσει έναν μελλοντικό ‘φυσιολογικό’ ενήλικα.
Επομένως, η συναισθηματική κακοποίηση και οι παραλλαγές της βάζουν τα παιδιά σε κίνδυνο με πολύ αρνητικές εκβάσεις για την υγεία τους. Μια έρευνα η οποία εξέτασε 10.000 ενήλικες κατέληξε στο αποτέλεσμα ότι η έκθεση σε πρώιμες αντιξοότητες μπορεί να οδηγήσει σε μακρά αλλά και διαρκή αρνητικά αποτελέσματα στη σωματική και ψυχική υγεία των ατόμων.
Η συναισθηματική κακοποίηση είναι ως επί το πλείστον πολύ δύσκολο να αναγνωριστεί καθώς δεν συμπεριλαμβάνει σωματικά σημάδια. Παρόλα αυτά είναι δυνατό να επηρεάσει το άτομο βαθιά και πολύ αρνητικά καθώς πολλές φορές περιλαμβάνει καταστάσεις εκφοβισμού και τρομοκράτησης του παιδιού. Άλλωστε είναι γεγονός πως τα παιδιά τα οποία έχουν υποστεί συναισθηματική κακοποίηση από τους γονείς ή τους κηδεμόνες τους υποφέρουν από μειωμένη αυτοεκτίμηση.
Ακόμη, ένα συναισθηματικά υβριστικό περιβάλλον υπολείπεται αγάπης, στοργής και σεβασμού τα οποία συνθέτουν το καταλληλότερο περιβάλλον για το μεγάλωμα ενός υγιούς παιδιού που θα αποτελέσει έναν μελλοντικό ‘φυσιολογικό’ ενήλικα.
Επομένως, η συναισθηματική κακοποίηση και οι παραλλαγές της βάζουν τα παιδιά σε κίνδυνο με πολύ αρνητικές εκβάσεις για την υγεία τους. Μια έρευνα η οποία εξέτασε 10.000 ενήλικες κατέληξε στο αποτέλεσμα ότι η έκθεση σε πρώιμες αντιξοότητες μπορεί να οδηγήσει σε μακρά αλλά και διαρκή αρνητικά αποτελέσματα στη σωματική και ψυχική υγεία των ατόμων.
Παρά αυτά τα αποτελέσματα, πολλές έρευνες σημειώνουν ότι η επιστημονική γνώση που αφορά στον αντίκτυπο την συναισθηματικής κακοποίησης των νέων δεν είναι όσο εκτενής θα έπρεπε καθώς πολλοί ερευνητές επικεντρώνονται στην αναζήτηση των διαφορετικών μορφών κακοποίησης. Αυτό πιθανώς να συμβαίνει εξαιτίας του γεγονότος ότι η συναισθηματική κακοποίηση συχνά συμπίπτει με τις άλλες μορφές της παιδικής κακομεταχείρισης.
Μέσω των αποτελεσμάτων των διαφόρων ερευνών με κεντρικό θέμα τη παιδική και εφηβική κακοποίηση αναγνωρίζουμε το γεγονός ότι τα ενήλικα άτομα που έχουν βιώσει πολλαπλά είδη κακοποίησης και παραμέλησης κατά τη παιδική τους ηλικία είναι περισσότερο επιρρεπή σε προβλήματα συναισθηματικής και σωματικής ευεξίας. Αυτό συνδέεται άμεσα και με το τραύμα. Ένα εξίσου σημαντικό αποτέλεσμα της επιστημονικής έρευνας αφορά στην ανακάλυψη διαφορών που στηρίζονται στο φύλο των ατόμων. Η βιβλιογραφία δείχνει πως τα αγόρια που βιώνουν πολλαπλή κακομεταχείριση, σε επίπεδο τόσο συναισθηματικής όσο και σωματικής κακοποίησης έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποφέρουν από μια πληθώρα δυσκολιών σε σχέση με τα κορίτσια.
Εν κατακλείδι, η βαθιά γνώση και εμπειρία των ειδών της παιδικής κακοποίησης αλλά και τα αποτελέσματα που το καθένα ξεχωριστά είτε ο συνδυασμός τους μπορούν να προκαλέσουν στο παιδί, τον έφηβο αλλά και στον μελλοντικό ενήλικα είναι βασικά εφόδια για κάθε ειδικό ψυχικής υγείας που θα προσπαθήσει να θεραπεύσει το τραύμα της κακοποίησης. Η ουσία δεν έγκειται μόνο στη θεραπεία αλλά πρωτίστως στην πρόληψη, την ενημέρωση και την ψυχό-εκπαίδευση των γονιών και κηδεμόνων που άλλοτε συνειδητά και άλλοτε ασυνείδητα υποβάλλουν τους νέους σε αυτή τη ψυχοφθόρα και θλιβερή κατάσταση.
Προτεινόμενη Βιβλιογραφία
Child Maltreatment 2012: Summary of Key Findings. (2014). Available: childwelfare.gov, Retrieved: 25th March 2015.
Claussen, A. H., & Crittenden, P. M. (1991). Physical and psychological maltreatment: Relations among types of maltreatment. Child Abuse & Neglect, 15, 5–18.
Egeland, B. (2009). Taking stock: Childhood emotional maltreatment and developmental psychopathology. Child Abuse & Neglect, 33, 22–26.
Felitti, V. J., Anda, R. F., Nordenberg, D., Williamson, D. F., Spitz, A. M., Edwards, V. et al., (1998). The relationship between childhood abuse and household dysfunction to many of the leading causes of death in adults. American Journal of Preventive Medicine, 14, 245-258.
Finkelhor, D., Ormrod, R. K., & Turner, H. A. (2007). Polyvictimization and trauma in a national longitudinal cohort. Development and Psychopathology, 19, 149–166.
Healthy Place. (2008). Psychological abuse. America’s Mental Health Channel. Availablehealthyplace.com, Retrieved: 25th March 2015.
Higgins, D. J. (2004). The importance of degree versus type of maltreatment: A cluster analysis of child abuse types. The Journal of Psychology, 138(4), 303–324.
Higgins, D. J., & McCabe, M. P. (2000). Multi-type maltreatment and the long-term adjustment of adults. Child Abuse Review, 9, 6–18.
McGee, R. A., Wolfe, D. A., & Wilson, S. K. (1997). Multiple maltreatment experiences and adolescent behavior problems: Adolescents’ perspectives. Development and Psychopathology, 9, 131–149.
Putnam, F. W. (2006). The impact of trauma on child development. Juvenile and Family Court Journal, Winter.
Trickett, P. K., Kim, K., & Prindle, J. (2011). Variations in emotional abuse experiences among multiple maltreatment young adolescents and relations with developmental outcomes. Child Abuse & Neglect, 35, 876-886.
Trickett, P. K., & McBride-Chang, C. (1995). The developmental impact of different forms of child abuse and neglect. Developmental Review, 15(3), 311–337.
Trickett, P. K., Mennen, F. E., Kim, K., & Sang, J. (2009). Emotional abuse in a sample of multiply maltreated, urban young adolescents: Issues of definition and identification. Child Abuse & Neglect, 33, 27–35.
ΠΗΓΗ animartists.com
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου