Η αλήθεια είναι πως ως ενήλικες έχουμε την τάση να πιστεύουμε ότι τα παιδιά ζουν σε έναν κόσμο ανέμελο, απαλλαγμένο από άγχος και στενοχώριες. Στην πραγματικότητα όμως, συμβαίνει συχνά το αντίθετο. Ακόμη και τα πολύ νεαρά παιδιά αισθάνονται συχνά άγχος και ανησυχούν για πολλούς λόγους, άλλα σε μικρότερο κι άλλα σε μεγαλύτερο βαθμό.
Η λέξη στρες προέρχεται από τον αγγλικό όρο «stress». Στα ελληνικά μπορούμε να ονομάσουμε τον όρο αυτό «ψυχοκοινωνική πίεση». Το στρες είναι μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού ενός ανθρώπου, όταν αισθάνεται ότι δεν έχει τις κατάλληλες δεξιότητες/μέσα για να ανταποκριθεί επαρκώς στις οποιεσδήποτε απαιτήσεις του περιβάλλοντος.
Σε παιδιά προσχολικής ηλικίας η απομάκρυνση από τους γονείς τους είναι η σημαντικότερη πηγή άγχους κι εκνευρισμού. Όσο μικρότερο σε ηλικία είναι το παιδί τόσο ισχυρότερη είναι και η επίδραση του αποχωρισμού από τους γονείς του.
Επιπλέον, πολύ συχνά, ακόμα και οι πιο καλοπροαίρετοι γονείς συμβαίνει να προκαλούν άγχος στα παιδιά τους χωρίς να το καταλαβαίνουν. Για παράδειγμα, γονείς οι οποίοι έχουν πετύχει σε πολλές πλευρές της ζωής τους συχνά έχουν υψηλές προσδοκίες από τα παιδιά τους. Αν αυτά τα παιδιά δεν έχουν ούτε τα κίνητρα, ούτε τις ικανότητες για υψηλά επιτεύγματα, συχνά καταλήγουν να νιώθουν απογοητευμένα από τον εαυτό τους.
Οι παράγοντες που προκαλούν στρες σε ένα παιδί μπορεί να προέρχονται τόσο από το εξωτερικό περιβάλλον (οικογένεια, φίλους, σχολείο), όσο κι από τον ίδιο του τον εαυτό. Μάλιστα, οι πιέσεις που δέχεται ένα παιδί από τον εαυτό του μπορεί να είναι και οι πιο σημαντικές! Το στρες επηρεάζει κάθε άτομο που έχει την αίσθηση ότι το βαραίνουν πολλά πράγματα που δυσκολεύεται να 'σηκώσει', ή να αλλάξει. Από αυτό το βίωμα δεν εξαιρούνται τα παιδιά! Για παράδειγμα, ένα δίχρονο παιδί μπορεί να είναι αγχωμένο κι ανήσυχο επειδή ο άνθρωπος που χρειάζεται για να νιώσει ήρεμα κι ευχάριστα (η μητέρα ή ο πατέρας) δεν βρίσκεται όσο θα ήθελε, κοντά του.
Το στρες στα παιδιά δεν αποτελεί έκπληξη, όταν και οι ίδιοι γονείς αισθάνονται στρεσαρισμένοι. Αναρωτηθήκατε ποτέ πώς τα παιδιά εκλαμβάνουν το δικό σας στρες ως γονείς; Έχετε ποτέ αναρωτηθεί, πώς βιώνει το παιδί σας, ένα «γεμάτο» πρόγραμμα πηγαίνοντας από μια δραστηριότητα σε άλλη;
Σκεφτείτε, σας ακούει συχνά το παιδί σας να συζητάτε για προβλήματα που σας βασανίζουν στο χώρο της δουλειά σας, να ανησυχείτε για την ασθένεια κάποιου συγγενή, ή να μαλώνετε με τον/ την σύντροφο σας για οικονομικά θέματα; Οι γονείς πρέπει να είναι προσεχτικοί στον τρόπο με τον οποίο συζητούν τέτοια θέματα όταν τα παιδιά είναι κοντά, γιατί είναι πιθανό τα παιδιά να υιοθετούν και να φορτώνονται τις ανησυχίες των γονιών τους, με αποτέλεσμα να αγχώνονται.
Τέλος, ένας ακόμη παράγοντας που μπορεί να περιπλέξει τα πράγματα στη ζωή ενός παιδιού είναι ένα διαζύγιο. Μια τέτοιου είδους κατάσταση, αναμενόμενα δημιουργεί στρες σε ένα παιδί. Ακόμη και το πιο ανώδυνο και συναινετικό διαζύγιο μπορεί να αποτελέσει μια δύσκολη εμπειρία, για αυτό είναι σημαντική η υποστήριξη από ειδικούς παιδοψυχολόγους στη διαχείρηση μιας τέτοιας κατάστασης.
Η λέξη στρες προέρχεται από τον αγγλικό όρο «stress». Στα ελληνικά μπορούμε να ονομάσουμε τον όρο αυτό «ψυχοκοινωνική πίεση». Το στρες είναι μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού ενός ανθρώπου, όταν αισθάνεται ότι δεν έχει τις κατάλληλες δεξιότητες/μέσα για να ανταποκριθεί επαρκώς στις οποιεσδήποτε απαιτήσεις του περιβάλλοντος.
Σε παιδιά προσχολικής ηλικίας η απομάκρυνση από τους γονείς τους είναι η σημαντικότερη πηγή άγχους κι εκνευρισμού. Όσο μικρότερο σε ηλικία είναι το παιδί τόσο ισχυρότερη είναι και η επίδραση του αποχωρισμού από τους γονείς του.
Επιπλέον, πολύ συχνά, ακόμα και οι πιο καλοπροαίρετοι γονείς συμβαίνει να προκαλούν άγχος στα παιδιά τους χωρίς να το καταλαβαίνουν. Για παράδειγμα, γονείς οι οποίοι έχουν πετύχει σε πολλές πλευρές της ζωής τους συχνά έχουν υψηλές προσδοκίες από τα παιδιά τους. Αν αυτά τα παιδιά δεν έχουν ούτε τα κίνητρα, ούτε τις ικανότητες για υψηλά επιτεύγματα, συχνά καταλήγουν να νιώθουν απογοητευμένα από τον εαυτό τους.
Οι παράγοντες που προκαλούν στρες σε ένα παιδί μπορεί να προέρχονται τόσο από το εξωτερικό περιβάλλον (οικογένεια, φίλους, σχολείο), όσο κι από τον ίδιο του τον εαυτό. Μάλιστα, οι πιέσεις που δέχεται ένα παιδί από τον εαυτό του μπορεί να είναι και οι πιο σημαντικές! Το στρες επηρεάζει κάθε άτομο που έχει την αίσθηση ότι το βαραίνουν πολλά πράγματα που δυσκολεύεται να 'σηκώσει', ή να αλλάξει. Από αυτό το βίωμα δεν εξαιρούνται τα παιδιά! Για παράδειγμα, ένα δίχρονο παιδί μπορεί να είναι αγχωμένο κι ανήσυχο επειδή ο άνθρωπος που χρειάζεται για να νιώσει ήρεμα κι ευχάριστα (η μητέρα ή ο πατέρας) δεν βρίσκεται όσο θα ήθελε, κοντά του.
Το στρες στα παιδιά δεν αποτελεί έκπληξη, όταν και οι ίδιοι γονείς αισθάνονται στρεσαρισμένοι. Αναρωτηθήκατε ποτέ πώς τα παιδιά εκλαμβάνουν το δικό σας στρες ως γονείς; Έχετε ποτέ αναρωτηθεί, πώς βιώνει το παιδί σας, ένα «γεμάτο» πρόγραμμα πηγαίνοντας από μια δραστηριότητα σε άλλη;
Σκεφτείτε, σας ακούει συχνά το παιδί σας να συζητάτε για προβλήματα που σας βασανίζουν στο χώρο της δουλειά σας, να ανησυχείτε για την ασθένεια κάποιου συγγενή, ή να μαλώνετε με τον/ την σύντροφο σας για οικονομικά θέματα; Οι γονείς πρέπει να είναι προσεχτικοί στον τρόπο με τον οποίο συζητούν τέτοια θέματα όταν τα παιδιά είναι κοντά, γιατί είναι πιθανό τα παιδιά να υιοθετούν και να φορτώνονται τις ανησυχίες των γονιών τους, με αποτέλεσμα να αγχώνονται.
Τέλος, ένας ακόμη παράγοντας που μπορεί να περιπλέξει τα πράγματα στη ζωή ενός παιδιού είναι ένα διαζύγιο. Μια τέτοιου είδους κατάσταση, αναμενόμενα δημιουργεί στρες σε ένα παιδί. Ακόμη και το πιο ανώδυνο και συναινετικό διαζύγιο μπορεί να αποτελέσει μια δύσκολη εμπειρία, για αυτό είναι σημαντική η υποστήριξη από ειδικούς παιδοψυχολόγους στη διαχείρηση μιας τέτοιας κατάστασης.
«Έχει στρες το παιδί μου;»
Το στρες στα παιδιά είναι πολλές φορές δύσκολο να ανιχνευτεί. Τα παιδιά συνήθως σωματοποιούν το στρες που αισθάνονται. Δηλαδή, το παιδικό στρες παρουσιάζεται συχνά με κάποιο σωματικό σύμπτωμα. Αν το παιδί σας αναφέρει ότι δεν αισθάνεται καλά, και παρουσιάζει συχνούς πονοκεφάλους και στομαχόπονους (νοουμένου ότι έχει αποκλειστεί οτιδήποτε παθολογικό από τον γιατρό του) ή όταν αυτά τα συμπτώματα επιδεινώνονται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις (π.χ. πριν από κάποιο διαγώνισμα), αυτό σημαίνει ότι το παιδί πιθανόν να βιώνει στρες. Άλλες φορές το στρες μπορεί να επιφέρει αρνητικές αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού. Μερικά από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα του στρες στα παιδιά είναι:
- συχνός κεφαλόπονος,
- στομαχόπονος (χωρίς παθολογική αιτία)
- εφιάλτες
- διαταραχές ύπνου
- απομόνωση και απομάκρυνση από φίλους
- αποχή από καθημερινές δραστηριότητες
- νευρικές συνήθειες όπως να τρώει τα νύχια του, να παίζει με τα μαλλιά του ή να τα τραβά.
Χρήσιμες συμβουλές για να προστατεύσετε το παιδί σας από το στρες
1. Μη βαρυφορτώνετε το πρόγραμμα σας
Τα παιδιά χρειάζονται χρόνο για να παίξουν, χρόνο για να ονειρευτούν, χρόνο για να δημιουργήσουν, ακόμη και χρόνο για να βαρεθούν. Πρέπει τα παιδιά να καταλάβουν ότι η ζωή δεν είναι μόνο οι δραστηριότητες που τη γεμίζουν. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να είναι μόνα τους, χωρίς ψυχαγωγία, να μάθουν να δομούν τον χρόνο τους χωρίς να κοιτάζουν τους γονείς τους ή μια οθόνη. Αυτές οι στιγμές είναι πολύ σημαντικές για τη συναισθηματική και ψυχική τους ανάπτυξη.
2. Μη βιάζεστε!
Αν είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας, θα συνειδητοποιήσουμε ότι πολλές φορές κάνουμε εμείς οι ίδιοι τη ζωή μας πιο στρεσογόνα από όσο χρειάζεται. Αν θέλετε να δώσετε τον καλύτερο σας εαυτό στα παιδιά σας, κόψτε ταχύτητα και μη βιάζεστε τόσο πολύ. Τα παιδιά θα ακολουθήσουν το παράδειγμα σας.
3. Ενθαρρύνετε το παιδί σας χωρίς να το πιέζετε
Ενθαρρύνετε το παιδί σας να είναι δημιουργικό, όχι μόνο με τις τέχνες, αλλά με οποιοδήποτε χόμπι, ταλέντο ή δεξιότητα είναι σημαντικό για το ίδιο το παιδί και του αρέσει. Μην το πιέζετε να «κερδίσει» ή «να έρθει πρώτος» με αυτό που του αρέσει να κάνει, αλλιώς θα το μετατρέψετε και αυτό σε πηγή στρες.
4. Γονείς: ελέγξτε τη δική σας συμπεριφορά
Αν ως γονείς τρέχετε στρεσαρισμένοι διαρκώς και παραπονιέστε πόσο πολυάσχολοι είστε, τότε τι παράδειγμα δίνετε στα παιδιά σας; To στρες είναι συχνά επιλογή. Δεν είναι κάτι αναπόφευκτο. Η συμπεριφορά σας ως γονείς, ο τρόπος ζωής σας, οι αξίες και τα πιστεύω σας αποτελούν πρότυπο για τα παιδιά σας. Γι’ αυτό, αξίζει να τα προσέξετε και να τα ελέγξετε.
5. Περισσότερη φύση, λιγότερες ταινίες
Η φύση βοηθά τα παιδιά να εκτονωθούν, να χαλαρώσουν, και επηρεάζει θετικά τη φυσιολογία τους. Ίσως να πάρετε το παιδί σας σινεμά, ή να δείτε μια ταινία μαζί να είναι πιο εύκολο, όμως προτιμήστε δραστηριότητες έξω στη φύση, μια περιπέτεια, λίγο περπάτημα στο βουνό, μια βόλτα με τα ποδήλατα ή ακόμη και μια επίσκεψη σε ένα μουσείο.
6. Ακούστε, παίξτε, γελάστε!
Όπως και οι μεγάλοι, έτσι και τα παιδιά χρειάζονται ευκαιρίες για να μιλήσουν, να ακουστούν και να γελάσουν. Το γέλιο βοηθά τα παιδιά να αποσυμπιεστούν από τις φυσιολογικές πιέσεις της καθημερινότητας. Βρείτε χρόνο μέσα στη μέρα για να κουβεντιάσετε μαζί με το παιδί σας για ότι έγινε μέσα στη μέρα που τον απασχολεί. Δημιουργείστε μικρές ρουτίνες σύνδεσης, παιχνιδιού και γέλιου μέσα στη μέρα. Για παράδειγμα το πρωί που ξυπνά να κρύβεστε στα σεντόνια του, κάποιο παιχνίδι κυνηγητού πριν το μπάνιο ή όλοι να μοιράζονται την καλύτερη και χειρότερη στιγμή της μέρας κατά τη διάρκεια του δείπνου. Υπάρχουν πολλές ιδέες που μπορείτε να σκεφτείτε. Να είστε αυθόρμητοι και δημιουργικοί!
7. Συνδεθείτε με το παιδί σας
Η ουσιαστική παρουσία σας ως γονείς, είναι αυτή που κάνει τα παιδιά σας να αισθάνονται ασφαλή και διώχνει το στρες μακριά. Ίσως ο πιο σημαντικός παράγοντας για να προστατεύσετε τα παιδιά σας από το στρες, να είναι η σύνδεση και η απόλαυση που μοιράζεστε μαζί τους. Αν είστε στρεσαρισμένοι ως γονείς και δεν μπορείτε να απολαύσετε αυτή τη σύνδεση με το παιδί σας, κάντε ότι χρειάζεστε για να ανακαλύψετε ξανά αυτή την απόλαυση. Αυτό θα είναι και το μεγαλύτερο δώρο για τα παιδιά σας, και η μεγαλύτερη ασπίδα τους για το άγχος της καθημερινότητας.
Πηγή: www.paidiatros.gr, www.iatronet.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου