Το μεγάλωμα του παιδιού είναι μια πραγματικά δύσκολη υπόθεση, ακόμη και αν είσαι παιδαγωγός, ψυχολόγος ή άλλο “σχετικό” επάγγελμα. Δεν υπάρχουν συνταγές, ούτε κανόνες που ορίζουν πώς θα μεγαλώσουμε το παιδί μας “σωστά”. Βέβαια το “σωστό” είναι κάτι αμφισβητήσιμο, απλά επειδή δεν υπάρχουν “σωστοί” γονείς, αλλά γονείς που προσπαθούν.
Για κάποιους ο ερχομός ενός μωρού φαίνεται ως απειλή, καθώς όλοι ξέρουμε πως η ανατροφή των παιδιών έχει ευθύνες και απαιτήσεις. Τότε λοιπόν, υπάρχει σύγκρουση αναγκών, τόσο μεταξύ των δικών μας με του παιδιού μας, όσο και ενδο-προσωπικά. Πρέπει εμείς να αναγνωρίσουμε ότι διαθέτουμε ένα παιδικό, ένα ενήλικο και ένα γονεϊκό κομμάτι που πολλές φορές συγκρούονται μεταξύ τους.
Τί λοιπόν πρέπει να κάνουμε προκειμένου να βρούμε μια ισορροπία; Κάποιες ενδεχομένως από τις επιλογές θα ήταν:
- η παραμέληση των δικών μας αναγκών και η ανεξέλεγκτη ικανοποίηση των αναγκών του παιδιού,
- η πειθαρχία και καταπίεση όλων των αναγκών και η ικανοποίηση των κοινωνικά αποδεκτών αναγκών μόνο,
- η παραμέληση του παιδιού και η ικανοποίηση των δικών μας αναγκών.
Μάλλον καμμία από τις επιλογές αυτές δεν είναι η μέση λύση.
Ένα άλλο παρεξηγημένο ζήτημα είναι η πειθαρχία και η οριοθέτηση. Πολλοί μαθαίνουμε πως δεν πρέπει να κακομαθαίνουμε το παιδί.
Το κακομαθημένο παιδί, είναι αυτό που οι γονείς του ικανοποιούν όλες αδιακρίτως τις ανάγκες του χωρίς να υπάρχει μεταξύ τους επικοινωνία. Σε πολλές περιπτώσεις, υπάρχει κατά κάποιο τρόπο απενοχοποίηση των γονέων, είτε γιατί λείπουν πολλές ώρες, είτε επειδή έτσι θεωρούν ότι βρίσκουν χρόνο και δικαιολογία για να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες. Το καλομαθημένο παιδί αντίστοιχα, είναι αυτό που οι γονείς του είναι απλά εκεί, ακούν τις ανάγκες του και επικοινωνούν μαζί του.
Ως προς την πειθαρχία και την οριοθέτηση σαφώς και διαφέρουν, καθώς στην πειθαρχία υπάρχει επίπληξη και τιμωρία, συχνά χωρίς εξήγηση. Στην οριοθέτηση ο γονέας εξηγεί στο παιδί του τον λόγο που δεν μπορεί να ικανοποιήσει εκείνη την στιγμή κάποια επιθυμία του.
Πολλές φορές ο τρόπος που απαγορεύουμε κάτι στο παιδί μας χωρίς να του εξηγούμε το γιατί, ενώ για μας επιτρέπεται, είναι σαν επίδειξη ισχύος καθώς το παιδί είναι το μικρό αδύναμο και εξαρτημένο μέλος της οικογένειας και οι γονείς οι δυνατοί που από αυτούς εξαρτώνται όλα. Οι απαγορεύσεις που δεν συνοδεύονται από κάποια εξήγηση δεν γίνονται κατανοητές από το παιδί αλλά φαίνονται σαν περιορισμός. Πολλές φορές ακούμε και τα παιδία μεταξύ τους να λέει το ένα στο άλλο «μη» και το άλλο να ρωτάει «γιατί;» και να του απαντάει «γιατί το λέω εγώ». Ο διάλογος αυτός είναι αναπαραγωγή του διαλόγου γονέα – παιδιού.
Το τί μπορούμε να κάνουμε δεν είναι απλό ούτε εφαρμόζουμε κάποια τεχνική, απλά πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας τα εξής:
- Το παιδί/μωρό δεν είναι ένα αδύναμο πλάσμα χωρίς βούληση, επιθυμίες και ανάγκες. Χρειάζεται να το αντιμετωπίζουμε σαν ένα μικρό ανθρωπάκι με ανάγκες όχι μόνο βιολογικές αλλά και ανάγκες φροντίδας, ασφάλειας και κοινωνικές ανάγκες. Αυτές είναι η ανάγκη για αγάπη, η σύνδεση με άλλους, η ένταξη σε ομάδα, η φιλία. Ακόμη, η ανάγκη για αυτοεκτίμηση και αναγνώριση από τους άλλους (φήμη, κύρος, εκτίμηση, σεβασμός). Η ανάγκη τέλος για αυτό-ολοκλήρωση, αυτενέργεια και αυτοανάπτυξη.
- Όταν απαγορεύουμε κάτι εξηγούμε το λόγο, όπως ακριβώς και οι ενήλικες θέλουν να γνωρίζουν το γιατί.
- Βοηθάει πολύ η εξασφάλιση ενός ήρεμου περιβάλλοντος με κατανόηση και επικοινωνία.
- Χρειάζονται σαφή και εύκαμπτα όρια.
- Ο μόνος τρόπος επικοινωνίας που έχει το βρέφος μαζί μας είναι το κλάμα, ανάλογα την ανάγκη του κλαίει διαφορετικά – αφουγκραστείτε το.
- Ο γονέας και το παιδί είναι μια νέα δυαδική σχέση και οι δυο πλευρές έχουν ανάγκη επικοινωνίας. Επομένως, στην αρχή της σχέσης, οι δύο πλευρές συγκλίνουν για να επικοινωνήσουν και προσαρμόζονται. Έτσι το μωρό θα προσαρμοστεί και σε μια καταθλιπτική, ή νευρική μητέρα. Είναι καλό να γνωρίζουμε ότι η συμπεριφορά μας έχει συνέπειες, γιατί η πραγματικότητά του είμαστε εμείς. Όταν λοιπόν δεν νιώθουμε καλά αναζητάμε την βοήθεια ειδικού.
- Το παιδί μιμείται οποιαδήποτε καλή η κακή μας συμπεριφορά.
- Μιλάμε με τα παιδιά μας για τα συναισθήματά μας, ο θυμός και η ζήλεια δεν είναι ντροπή.
- Τιμωρούμε μια συμπεριφορά με αφαίρεση προνομίων και τιμωρούμε την συμπεριφορά του και μόνο. Εξηγούμε με τι δε συμφωνούμε χωρίς να τιμωρούμε την ολότητα του παιδιού.
- Το παιχνίδι είναι πολύ πιο σημαντικό από ότι νομίζουμε.
- Δεν παραμελούμε τις δικές μας ανάγκες.
- Όταν έχουμε κάποιο πρόβλημα και δημιουργούνται εντάσεις, καλό είναι να παρεμβαίνει ένας τρίτος όπως ο παππούς ή η γιαγιά, αναλαμβάνοντας το παιδί μέχρι να ηρεμίσουμε.
- Το κλίμα των γονέων που βρίσκονται σε διάσταση ενώ συζούν γίνεται αντιληπτό από τα παιδιά, όπως και οποιαδήποτε καλή ή κακή σχέση.
- Μην παρουσιάζεστε σαν τέλειοι και αλάνθαστοι. Όταν κάνετε λάθος παραδεχτείτε το και ζητήστε συγνώμη.
- Τέλος, είναι καλό να γνωρίζουμε ότι στα μωρά-νήπια υπάρχουν αναπτυξιακές φάσεις, όπου βρίσκονται σε ένταση και μπορεί να εκφράζουν έντονο θύμο. Το μόνο που χρειάζονται είναι κατανόηση και αποδοχή, η αγκαλιά δεν θα τα κακομάθει!
Πηγή: psycho-logia.gr
Aπό την Έλενα Λεβεντάκη, Ψυχολόγο - Ψυχοθεραπεύτρια
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου