Aπό τη Φώνη Τζιτζιμίκα - Ψυχολόγος BSc, MA, MBPsS
Στο ερώτημα αυτό, αν και η αυθόρμητη απάντηση των περισσοτέρων γονιών θα ήταν καταφατική, ωστόσο πολλές από τις ερωτήσεις που τα παιδιά θέτουν παραμένουν αναπάντητες καθώς προκαλούν αμηχανία για το πώς, ακόμη και για το αν θα πρέπει να απαντηθούν.
Οι γονείς συχνά αναρωτιούνται αν και με ποιον τρόπο θα πρέπει να αποκριθούν σε ερωτήσεις των παιδιών που μοιάζουν «αταίριαστες» με την ηλικία τους, τις οποίες δεν είναι προετοιμασμένοι να ακούσουν, πόσο μάλλον να απαντήσουν.
Απορίες σχετικά με την ανατομική διαφορά των φύλων, την προέλευση των μωρών, τι σημαίνει έκτρωση, γύρω από το θάνατο και πλείστες άλλες ερωτήσεις που δυσκολεύουν τους γονείς τις οποίες καταλήγουν να αποφεύγουν αλλάζοντας θέμα, παραπέμποντας στον άλλο γονιό για απάντηση, ακόμη και αποπαίρνοντας το παιδί με τη δήλωση ότι «θα μάθει όταν μεγαλώσει».
Συχνά η ανησυχία σχετικά με το αν η απάντηση που θα δώσουν είναι η ενδεδειγμένη, αποτρέπει τους γονείς από το να παρέχουν στο παιδί την πληροφόρηση που αποζητά ελπίζοντας ότι η σιωπή τους θα το κάνει να ξεχαστεί.
Αυτό μπορεί να αποτελεί ευσεβή πόθο των γονιών, ωστόσο η απορία που δημιουργείται στο μυαλό του παιδιού, παραμένει ενεργή μέχρι να απαντηθεί, ακόμη κι αν η πηγή της πληροφόρησης είναι ένα «μείγμα» που προκύπτει από τη στιγμιαία αντίδραση του γονιού, συμπληρώνεται με τη συμβολή της φαντασίας, καθώς και με κάποια μισόλογα που θα αποσπάσει από κάποιο πρόσωπο του περιβάλλοντος και τα οποία θα προσπαθήσει να ταιριάξει με έναν τρόπο που να βγάζει νόημα.
Όσο κι αν οι γονείς δυσκολεύονται να δώσουν μια εξήγηση για πράγματα που κάποιες φορές δεν κατανοούν ούτε οι ίδιοι, το σίγουρο είναι ότι η στάση της αποφυγής δεν θα καταστείλει τη φυσική περιέργεια του παιδιού, το οποίο θα αποζητήσει να καλύψει το κενό με όποιο μέσο υπάρχει διαθέσιμο.
Θέματα γύρω από την προέλευση των παιδιών, τη σεξουαλικότητα ή τις ανατομικές διαφορές των φύλων, δυσκολεύουν τους γονείς καθώς αγγίζουν προσωπικούς κανόνες ηθικής, κοινωνικές προκαταλήψεις και περιορισμούς σχετικά με το ποιοί είναι οι κατάλληλοι χειρισμοί ως προς θέματα σχετικά «απαγορευμένα». Πώς να απαντηθούν οι απλές αλλά αφοπλιστικές ερωτήσεις που θέτουν, πόση πληροφόρηση είναι καλό να λάβουν, μήπως η γνώση που θα αποκτήσουν είναι επιβλαβής;
Διαβάστε σχετικά: Μεγαλώνοντας ανεξάρτητα παιδιά
Η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα σχετίζεται άμεσα με το νόημα που έχουν οι ερωτήσεις αυτές για τα παιδιά. Έχουν άραγε τη στόχευση που οι ενήλικες προσδίδουν σε παρόμοια ερωτήματα; Προκύπτουν άραγε ως επακόλουθο πρόωρης ωρίμανσης σωματικών αναγκών, ή μήπως αντανακλούν την ανάγκη τους να γνωρίσουν το σώμα τους, να κατανοήσουν τις αισθήσεις που τους προκαλεί, αποζητώντας μια ερμηνεία γι’ αυτό που τους συμβαίνει;
Αν οι απορίες που θέτουν τα παιδιά αντιμετωπιστούν σαν μια προσπάθεια ανακάλυψης του εαυτού και όχι σαν μια απόπειρα πρόωρης καταφυγής σε συμπεριφορές αταίριαστες με την ηλικία τους, τότε η στέρηση της πληροφόρησης περισσότερο θα εκθέσει σε κινδύνους παρά θα προστατεύει τον παιδικό νου. Άλλωστε οι καθημερινές αφορμές όπως μια σκηνή στην τηλεόραση, ένα γυμνό παιδί στην παραλία ή ακόμη ο ερχομός ενός δεύτερου παιδιού στην οικογένεια, δημιουργούν ποικίλα ερωτήματα.
Η ειλικρινής προσέγγιση και η εξήγηση που είναι κοντά στην πραγματικότητα, με λέξεις κατανοητές, παρέχει στα παιδιά το πλαίσιο ώστε να νιώθουν άνετα με το σώμα τους, χωρίς να ντρέπονται γι’ αυτό. Η διαθεσιμότητα του γονιού στο να προσφέρει απαντήσεις πάνω σε θέματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης και λειτουργιών του σώματος, καλλιεργεί μια συνολικά ανοιχτή επικοινωνία, σε όλα τα επίπεδα της σχέσης.
Επιτρέπει στο γονιό να εξηγήσει αλλά και να προετοιμάσει το παιδί ακόμη και για την πιθανότητα ανεπιθύμητης προσέγγισης από τρίτους, με επισήμανση των πιθανών κινδύνων, χωρίς τη χρήση εκφοβισμού. Το παιδί είναι τότε υποψιασμένο έναντι σε μια τέτοια πιθανότητα, χωρίς να κινδυνεύει να χάσει την κοινωνικότητα ή τη σιγουριά που νιώθει ανάμεσα σε οικεία πρόσωπα.
Η κατάλληλη ενημέρωση αλλά και η διαθεσιμότητα του γονιού ως πηγή πληροφόρησης προς τα παιδιά, δημιουργεί γέφυρες επικοινωνίας για την καλύτερη αντιμετώπιση των ζητημάτων που τα αφορούν και συμβάλλει στο να κατακτήσουν σταδιακά την ωριμότητα και την εξοικείωση που απαιτείται ώστε να εισαχθούν ομαλά στην ενηλικίωση. Άλλωστε, κάθε ερώτημα αποτελεί και μια απόπειρα επικοινωνίας.
Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να αισθάνεται ότι οι γονείς είναι διαθέσιμοι και εμπιστεύσιμοι ως πηγή πληροφόρησης, γεγονός που θα του επιτρέψει να στρέφεται σε εκείνους για να λύσει απορίες που προκύπτουν, να μοιραστεί συναισθήματα ή κάτι που το απασχολεί.
Όταν οι γέφυρες του διαλόγου κλείνουν, δημιουργείται ένα κακό προηγούμενο στην επικοινωνία με το παιδί, που στερεί από το γονιό την ευκαιρία να ελέγξει με τι «υλικό» θα επιλέξει το παιδί να ικανοποιήσει την περιέργεια του. Αναλογιζόμενοι αυτό το ενδεχόμενο, ίσως η δική τους «αδέξια» και μη επαρκώς μελετημένη απάντηση να μην είναι και τόσο κακή τελικά.
Πηγή: www.psychologynow.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου